RTL en in het bijzonder televisie maken, zijn voor mij de belangrijkste bijzaken in het leven. En juist over die bijzaken ontstaat vaak veel polemiek. Meer dan een eeuw geleden wist de pers niet wat ze moesten denken van de opkomst van sport in de samenleving. Dus werd het in een duister hokje gestopt. Ik citeer vrij naar een artikel uit 1898 in Nieuws van den Dag: “Sport moet bijzaak blijven in het bestaan, maar als een van de belangrijkste bijzaken gaan voor de genoegens van de bittertafel, het groene laken en het café chantant, of beter…deze geheel te verdringen, door overtuigend de naarheid van die dingen aan te tonen.”

Sport is inmiddels breed geaccepteerd en zelfs omarmd, maar televisie heeft haar rol in dit type discussie inmiddels overgenomen. Wat wel en niet kan (Project P, Uit de kast) , wat wel of niet publiek is of moet zijn (Ranking the stars, Boer zoekt vrouw) en wat wel of niet inhoud heeft (Pauw/Nieuwsuur en/of RTL Late Night). Televisie houdt de gemoederen bezig. Al is het opvallend dat deze discussies vaak worden gevoerd door journalisten/columnisten zonder enige achtergrond in- laat staan kennis van het proces en het ambacht van tv maken. En derhalve vaak erg populistisch getint (makkelijk scoren, bijv. met de salarissen van presentatoren) en niet zelden reactief, behoudend, negatief van toon. Ik herken dus de sfeer van het artikel uit 1898 en kan concluderen dat sommige dingen nooit veranderen.

Wat in deze polemieken zelden aan bod komt, dan wel altijd wordt betwijfeld vanuit een vooringenomen houding (kijkcijfers is geld, is commercieel, is niet oprecht), is de liefde van de makers. En dat is een gemis en tekortkoming durf ik te zeggen namens vele makers. Commercieel of Publiek doet er niet toe. Het gaat slechts om de oprechte liefde voor het vak en de in mijn ogen beste manier om dat te doen: het vertellen van verhalen. En door middel van die verhalen een inzicht te geven in wat mensen moeten weten, moeten kunnen delen, wat ze helpt en ook wat ze amuseert. Het sociale aspect van tv mag nooit worden onderschat, noch de maatschappelijke functie en relevantie. Ik denk dat met name RTL 4 daar de afgelopen jaren een grote, positieve bijdrage aan heeft geleverd en een voorbeeld kan zijn met programma’s als Geer en Goor (ouderenzorg), Syndroom, Gepest, Geen cent te makken (voedselbank), Obese, Verslaafd, Dubbeltje op zijn kant, Buch in de Bajes en Ontvoerd. Ze hebben stuk voor stuk gemeen dat ze worden gemaakt door zeer gemotiveerde makers die echt willen helpen, inzicht geven en veranderingen willen entameren.

Graag wil ik uit dit rijtje programma’s er een uitlichten: Buch in de Bajes. En met name makers Menno en Nicole Buch. Niet alleen is dit programma een eyeopener geweest voor velen, maar tevens een podium, hoe gek dat ook moge klinken, voor menig gevangene, bewaarder, het gevangeniswezen en zelfs de politiek. Want het beeld dat velen hadden, veelal gebaseerd op stukken uit kranten en opinie, was dat van een veredeld hotel, waar veel (te laag) gestraften een potje kaarten met een peuk in de mond om de tijd uit te zitten. Op kosten van de staat, of erger nog: van ons. Dankzij Menno en Nicole is dat beeld grotendeels bijgesteld durf ik te zeggen. En dat is geen toeval. Dit is een missie waaraan zij jaren geleden al begonnen. Menno vanuit zijn vrijwilligerswerk waarbij hij al jaren gesprekspartner was voor gevangenen die behoefte hadden aan een simpel bezoek en bovenal  luisterend oor. Contact, dat bood hij ze. Net zoals hij later met zijn serie Buch in de Bajes de kijker een eerlijke kans gaf om,  aan de hand van de verhalen die hij filmde,  te oordelen over deze op zich staande wereld en haar bewoners. Das pas liefde. Voor de medemens en voor tv. Al kwam zelfs die niet in de buurt van de liefde die hij en Nicole samen deelden en delen…

Erland Galjaard